Konferencija “Jačanje uloge žena u promociji mira, pomirenja i saradnje na Zapadnom Balkanu“ nastala je iz pokušaja da se uloga žene u regionu učini vidljivom kroz zajednički rad četiri organizacije iz regiona i učešće brojnih ženskih inicijativa, organizacija, neformalnih grupa kao i žena predstavnica institucija ali i žena sa sela i malih gradova. Od 27 do 30. maja Herceg Novi je bio mesto susreta različitih ženskih profesija, otvoren za sve žene – od državnih sekretarki do domaćica, objedinjujući time mnogostruke uloge žene i ističući koliko je ženski – često nevidljivi rad osnov ne samo mira već svakodnevnog funkcionisanja i saradnji društava Zapadnog Balkana.
Program konferencije je bio obogaćen informativnim i kulturnim sadržajem, koji je bio realizovan na nekoliko različitih lokacija u Herceg Novom, i otvoren je obraćanjem Branke Mračević, organizatorke konferencije, Gordane Krcunović direktorice Javne ustanove kulture Herceg fest uz čiju podršku su organizovane izložbe, promocije knjiga ženskih autorki iz regiona te radionice za mlade u jednim od najlepših javnih prostora kao što su kuća Iva Andrića, Galerija Josip Bepo Benković i paviljon Gradske muzike. O važnosti teme regionalnih saradnji istakla nam je Nikolina Karanikić sekretarka generalnog direktorata za multilateralne poslove Ministarstva spoljnih poslova Crne Gore i Dafina Beqiri iz Fonda za zapadni Balkan koji je podržao realizaciju konferencije.
Učesnice su imale prilike da čuju izlaganja i zajedno prodiskutuju sa dr Dijane Vučković sa Filozofskog fakulteta u Nikšiću o uticaju bajki na razvoj i percepciju rodnih uloga u stvarnosti i prof dr Danijele Majstorović sa odsjeka za anglistiku Filološkog fakulteta u Banja Luci o sve važnijoj temi “odliva mozgova”, migracija i specifično odnosima centra i periferije i u regionu i u svijetu; sa Nataša Gligorijević iz Centra za održivi razvoj Srbije o učešću žena u političkom životu zemalja Zapadnog Balkana, putem uporedne analize; sa Janom Zlatanom Kulenović, programskim direktor Regionalne kancelarije za saradnju mladih, RYCO iz Tirane, o pitanjima učešća mladih u društvu kao i pitanjima bezbednosti Zapadnog Balkana; sa psihoterapeutkinjom Ednom Haznadarević iz Centra Sensus iz Mostara važnosti porodične kulture, koja nam je na praktičan način, diskusije u manjim grupama, približila vezu uverenja, vrednosti i očekivanja od žena sa posebnim osvrtom na doba svetske pandemije koja je psihološke mehanizme vratila u fokus društvenog života; sa Teodorom Stojilković studentkinjom međunarodnih odnosa na prestižnoj školi SciencesPo u Reimsu, Bujanovc, koja nam je govorila o borbi mladih protiv etnički podeljenih škola i neformalnom obrazovanju kao ključu koji otvara vrata sveta i time poslala sjajnu poruku za završetak konferencije koja je posvećena ulozi žena u procesima pomirenja i saradnji na Zapadnom Balkanu, koji je prečesto sinonim za podjeljenost.
U toku konferencije u dijalogu sa Milenom Đergović predstavile su nam se i Ivana Pandurević gardistkinja Vojske Crne Gore i Kristina Bačić prva pilotkinja u Vazduhoplovstvu Crne Gore kao žene u “muškim” profesijama i BEFEM – feministički kulturni centar iz Srbije sa temom ženskih prostora i prisustva u medijima.
Kao deo kulturne sadržaja, učesnice su imale priliku da prisustvuju u prostoru paviiljona Gradske muzike, izložbi “Istorija koje nema” koja je tematski vezana za istorijski doprinos žena Boke Kotorske svojim sredinama ali i čitavom društvu Crne Gore. Na otvaranju izložbe se obratila Tatjana Rajić iz organizacije Expeditio koja se u saradnji sa NVO Anima iz Kotora već godinama bavi očuvanjem ženskih prava i oživljavanjem ženske istorije u Crnoj Gori.
Digitalni prikaz nedavno otvorene izložbe “Ženski zatvor – hotel Sloboda” i rada Stimmung sa izložbe At second glance Austrijski kulturni forum, koji objedinjuje video umjetnost i performans u Galeriji Josi Bepo Benković uz razgovor sa autorkama Ivanom Ivković i Marinom Marković, multimedijalnim umjetnicama koje stvaraju na relaciji Beograd-Njujork o ženskim kolaborativnim praksama uz posebno predstavljanje rada Selme Selman (Bihać-Amsterdam-Njujork) umjetnice koja u svom radu ističe važnost borbe protiv predrasuda i posebno obrazovanja žena kao ključnog za osnaživanje i razvoj budući da je i osnivačica fondacije “Marš u školu” namenjene podršci romskih dejvojčica. Selma Selman je laureatkinja velikog broja nagrada : „Zvono“ (BiH, 2014), „Trieste Contemporanea Avard“ ( Italija, 2017), „White Aphroid Award“ (SLO, 2019) kao i nagrade „Snaga izvrsnosti“( 2019, BIH), a 2018. godine bila je nominovana za Forbes 30 ispod 30 godina, Art and Stile.
U kući Iva Andrića su održane dve književne večeri posvećene ženskom književnom stvaralaštvu u poeziji i prozi. Hercegnovskoj publici i učesnicama se predstavila mlada pjesnikinja Radmila Petrović knjigom “Moja mama zna šta se dešava u gradovima” koja je za vrlo kratko vreme postala čitalalački fenomen ali i deo umetničkih izložbi u regionu te je pesnikinja ugostila i vizuelne umetnice Selmu Selman, Marinu Marković i Ivanu Ivković.
Gošće kuće jugoslovenskog Nobelovca je bila i Ana Pejović ko-osnivačica regionalnog književnog festivala i rezidencijalnog programa Krokodil, dugogodišnja urednica izdavačkih kuća širom regiona i Jelena Nidžović ispred izdavačke kuće Kontrast izdavaštvo i Marija Ratković, autorka romana “Ispod majice” koje su govorile o drugom izdanju ovog romana i ženskom književnom stvaralaštvu ali i čitalaštvu koje je u ekspanziji širom post-jugoslovenskog prostora.
Poslednji dan konferencije je otvorila Milana Zarić harfistkinja Beogradske filharmonije i koautorka kulturnog programa Nezavisne kulturne scene Srbije koji se bavi afirmacijom kulturne raznolikosti kroz ravnopravnost polova, a podržan je od strane UNESCO programa za Kulturu.
Ovom konferencijom ni mladi nisu bili izostavljeni.
Organizovan je program koji je bio otvoren za sve zainteresovane mlade iz Herceg Novog i mlade učesnice konferencije za radionicu poezije koju je vodila regionalna hit pesnikinja Radmila Petrović, i radionica medijske pismenosti pod vođstvom Centra za biopolitičku edukaciju uz saradnju grupe Novinarke protiv nasilja.
Diskusijama, razmenom iskustava i stavova, učesnice su došle do zaključka da je najbolji način prevazilaženja podeljenosti zapravo prekogranična saradnja i da je značajno istaći samu konfrenciju“Jačanje uloge žena u promociji mira, pomirenja i saradnje na Zapadnom Balkanu“ koju zajednički organizuju partnerske organizacije Centar za podršku lokalnom i regionalnom razvoju (CeP) iz Herceg Novog, Centar za biopolitičku edukaciju, BIOPOLIS i Udruženjem LIGHT iz Srbije i Centar za psihološku podršku SENSUS iz Bosne i Hercegovine, pod pokroviteljstvom regionalne inicijative Fond za zapadni Balkan, Ko odlličnu priliku da se sretnu žene različitih prostora, profesija i uloga i time stvore uslov za buduće saradnje i otvarajući vrata budućim generacijama.